ბომბეის კოლორიტი

ბომბეი ნახევარკუნძულზეა განლაგებული, ამიტომ ქალაქის სხვადასხვა ნაწილში შეიძლება ზღვაზე მზის ამოსვლის და მზის ჩასვლის ნახვაც. აურანგაბადიდან ღამის ავტობუსმა გათენებამდე ჩამომიყვანა ბომბეიში, ტაქსით მივედი კოლაბამდე და შევსახლდი საუკეთესო ბიუჯეტურ სასტუმროში – SeaShore hotel რომელიც ყურის პირას უსახური შენობის მეხუთე სართულზე იყო განლაგებული. ამ უსახურ შენობაში ნამდვილი სამთო ქიმია იყო, ობით დაფარულ კედლებში კაფეც იყო, ფიტნეს დარბაზის, India guesthouse – სწორედ ის, სადაც შანტარამის მთავარმა გმირმა გაატარა ბომბეიში პირველი დღეები, და ვიწრო კიბით ბოლო სართულამდე თუ ახვიდოდით მოხვდებოდით Seashore სასტუმროს მოწრუპურ რეცეფციაში. ადმინისტრატორს ანტრესოლზე ეძინა, გაიღვიძა და მომცა ჩემი დაჯავშნილი ნომერი ულამაზესი ხედით. ინდოეთში ბოლო დღეები მქონდა დარჩენილი და მინდოდა კარგ სასტუმროში გამეტარებინა – ამიტომ ღამეში 1200 რუპი, რაც დაახლოვებით 40 ლარის ექვივალენტია, უპრობლემოდ გავიმეტე. ოთახი სუფთა იყო, ფართო საწოლი თეთრი ზეწრით, სკამი და ასეთი ხედი. სველი წერტილი საერთო მაგრამ სუფთა, და წყალიც ოდნავ თბილი იყო შხაპში.

ბომბეიში უკანასკნელი სამი დღე უნდა გამეტარებინა…

ლონლი პლანეტში წავიკითხე, რომ ქალაქში ე.წ. პარსების დიდი სათვისტომოა, ეს სპარსეთიდან დევნილი ზოროასტრების შთამომავლები არიან. მათ სადღაც ქალაქში აქვთ “სიჩუმის კოშკები” სადაც მიცვალებულების გვამებს ასვენებენ. რატომღაც მომინდა მენახა. მაგრამ დიდი შეცდომა დავუშვი, ბოლომდე რომ არ წავიკითხე – კშკები დიდი პარკითაა გარსშემორტყმული, პარკის გარშემო დიდი ღობეა და უცხოებს არ უშვებენ. ამიტომ ბომბეის პრესტიჟულ უბანში გასეირნება შემრჩა.

გზად ჯაინისტურ ტაძარს წავაწყდი. რადგან პარსებზე არ გამიმართლა შევედი ჯაინისტებთან. დრესკოდი მკაცრი იყო, მაგრამ 34 გრადუსიან სიცხეში მე კულტურულად, შალვარ კამეზი მეცვა – ინდური ტრადიციული სამოსი, ფართო თხელი შარვალი და გეძელი ტუნიკა, ამიტომ ჩემი ჩაცმულობა ტაძარში მოიწონეს, და შემიშვეს, მკაცრად გამაფრთხილეს დავიცვა სიჩუმე და ალტართან ახლოს არ მივიდე.

ჩემი დაკვირვებით შალვატ-კამეზში გამოწყობილი ევროპელი ქალი ძალიან კარგ შთაბეჭდილებას ახდებს ყველგან და მას უკვე პატივს სცემენ. ინდოელები ძალიან აფასებენ თავის კულტურას და ტრადიციებს, მიუხედავად იმისა, რომ ტურისტებისგან არავინ მოითხოვს არაფრის დაცვას, შინდურად ჩაცმული ქალი მოსწონთ, რადგან ამაში ხედავენ მათი კულტურისადმი პატივისცემას. ამიტომაც მოგზაურობის ბოლო ეტაპზე ძირითადად ინდოელივით მეცვა.

ტაძრის შიდა ეზო ასე გამოიყურება. ჯაინისტური მოქმედი ტაძარი აქამდე არ მენახა, მხოლოდ ელორაში ვნახე გამოქვანულები. ინდუისტურისგან იმით განსხვავდება, რომ ღმერთების და მითოლოგიური არსებების ნაცვლად საკუთარი წინასწარმეტყველების გამოსახულებები აქვთ.
ერთადერთი რაც ვიცი ჯაინიზმზე, რომ ყოველი ციცხალისთვის რაიმე ზიანის მიღება სასტიკად იკრძალება. ძალიან რელიგიური მიმდევრები პირბადეებით და ციცხებით დადიან, ცოცხით გზას წმენდენ სანამ ფეხს დაადგავენ, რომ შემთხვევით რამე მწერი არ მოკლან.

ტაძრის ეზოში ეს კატა ვნახე, და სიმართლე გითხრათ ნებისმიერ ჯაინისტ მქადაგებელზე ბევრად მეტი მითხრა ამ წამოკოტრიალებულმა კატამ. კატის ქცევები კარგად ვიცი, უსახლკარო კატა ასე არასოდეს წამოწვება ადამიანთა თავშეყრის ადგილზე, დაუცვენ მუცელს არ გამოაჩენს. ეს კატა კი დარწმუნებულია, რომ ჯაინური ტაძრის ეზო ყველაზე უსაფრთხო ადგილია ბომბეიში, აქ მას ვერავინ ავნებს, ვერც ადამიანი ვერც სხვა ცხოველი. მას ჯაინური ფილოსოფია გაცილებით უკეთესად იცავს ვიდრე ბრჭყალები და კბილები.

შიგნით ტაძარი ასე გამოიყურება. ბევრი ბოდიალისგან თავი შევიკავე, მრევლის კეთილგანწყობა რომ არ დამეკარგა.
ახლა გადავწყვიტე იუნესკოს კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაში შესული თანამედროვე შენობა მენახა – დედოფალ ვიქტორიას სახელობის რკინიგზის სადგური – ბრიტანული კოლონიალური არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუში ბომბეიში.

დღეს სადგურს ჩატრაპატი შივაჯის სახელი ჰქვია, მაჰარაშტრელმა ნაციონალისტებმა სცადეს კოლონიალური სახელწოდებები სამუდამოთ გაექროთ რუქიდან, ამიტომაც მეგაპოლისის სახელი ბომბეი შეიცვალა მუმბაით.

შენობა მართლაც გრანდიოზული და შთამბეჭდავია. კოლონიალური არქიტექტურა რატომღაც სტალინურ ამპირს მაგონებდა და ნაწილობრივ ამიტომ ბომბეი არ მომეჩვენა უცხო ქალაქად.

სიცხეში მზეზე სეირნობისას სულ მწყუროდა და ყოველგვარი სიფრთხილე დავივიწყე და ქუჩაში ლიმონის წვენებს მივეძალე. ბომბეიში ბევრგან ნახავთ ლიმონის წვენს მარილით, რაც აქაური კლიმატიუს პირობებში იდეალურია წყურვილის მოსაკლავად, ასევე ბევრგანაა მთელს ინდოეთში შაქრის ლერწმის წვენები. წვენს თქვენს თვალწინ წურავენ. მიუხედავად იმისა რომ ამ ადგილების ჰიგიენურობა სერიოზულ ეჭვებს იწვევს, არაფერი დამმართვია.

კოლონიალური არქიტექტურის ნიმუშები.

ძეგლი…

ესეც წვენები. ფასები 10-30 რუპია. მოთხოვნა მაღალი.

უნივერსიტეტის ეზო. ბომბეის უნივერსიტეტი ულამაზეს შენობაშია განთავსებული, მაგრამ 2008 წლის ტერაქტების შემდეგ სტუდენტების გარდა არავის არ უშვებენ.

უნივერსიტეტის საათის კოშკი…. უკეთესი რაკურსით ქუჩიდან ვერ გადავიღე.